3 ALINTIDAN ALINTI :)) 11 EYLÜL CUMA 2015 -

   
                                                                     Özgürlük Üstüne

 Özgürlüğe öyle düşkünüm ki, koca Hindistan'ın bir köşesini bana 

yasak etseler dünyanın tadı kaçar neredeyse. Hiçbir yerde saklı, eli 

kolu bağlı yaşamak da istemem, orada pineklemektense alır başımı 

havası, toprağı bana açık bir yere giderim. Hey Allahım! çekilir şey 

midir ülkenin bir bucağına çivilenip kalmak? Niceleri, yasalarımıza 

aykırılık ettiler diye kentlere, alanlara herkesin gidip geldiği yollara 

uğrayamadan yaşayabiliyorlar. Benim hizmet ettiğim yasalar küçük 

parmağımı bile köle etmeye kalksalar, nereye olsa gider başka yasalar 

arardım.

Kökleşen Yanılmalar

 Bir kişinin yanılması bütün halkın yanılmasına yol açar, bütün halkın 

yanılması da sonradan teklerin yanılmasına. Böylece yanlışlık elden 

ele geliştikçe gelişir, biçimden biçime girer; o kadar ki işin en 

uzağındaki tanık, en yakınındakinden daha çok şeyler bilir; olayı son 

öğrenen ilk öğrenenden daha inançlı olur. Bunda da şaşılacak bir şey 

yok; çünkü insan bir şeye inandı mı ona başkasını da inandırmayı bir 

borç sayar, kolay inandırmak için de anlattığına dilediği gibi çeki 

düzen vermekten, bir şeyler katmaktan çekinmez: Karşısındakinin 

karşı koyma gücünü kırmak, onun kafasının alabileceğini sandığı gibi 

konuşmak ister.

Ölçü

İnsan elinde ne illet var ki, dokunduğunu değiştiriyor 

kendiliğinden iyi ve güzel olan şeyleri bozuyor. İyi olmak arzusu 

bazen öyle azgın bir tutku oluyor ki, iyi olalım derken kötü oluyoruz. 

Bazıları der ki, iyinin aşırısı olmaz, çünkü aşırı oldu mu zaten iyi değil 

demektir. Sözcüklerle oynamak diyeceği gelir insanın buna. 

 Felsefenin böyle ince oyunları vardır. İnsan iyiyi severken de, doğru 

bir işi yaparken de pekala aşırılığa düşebilir. Tanrının dediği de budur: 

Gereğinden fazla uslu olmayın, uslu olmanın da bir haddi vardır. 

 Okunu hedeften öteye atan okçu, okunu hedefe ulaştırmayan okçudan 

daha başarılı sayılmaz. İnsanın gözü karanlıkta da iyi görmez, fazla 

ışıkta da. Platon'da Kallikles der ki, felsefenin fazlası zarardır. Felsefe 

bir kerteye kadar iyidir, hoştur yararlı olduğu kerteyi aşacak kadar 

derinlere gidersek çileden çıkar, kötüleşiriz; herkesin inandığı, uyduğu 

şeyleri küçümseriz; herkesle doğru dürüst konuşmaya, herkes gibi 

dünyadan zevk almaya düşman oluruz; kimseyi yönetemeyecek, 

başkalarına da kendimize de hayrımız dokunmayacak bir hale geliriz; 

boş yere şunun bunun sillesini yeriz. 

 Kallikles doğru söylüyor çünkü felsefenin fazlası bizim gerçek 

duygularımızı körletir gereksiz bir inceleme ile bizi doğanın güzel ve 

rahat yolundan çıkarır.

FOREIGN MONTAİGNE-AND NATIVE MONTAİGNE :))